مقدمه
برای بسیاری از زنان امروزی، مادر شدن یک انتخاب است، نه اجبار.
در سال‌های اخیر، فریز تخمک (Egg Freezing) به راهی علمی و مطمئن برای حفظ آینده‌ی باروری تبدیل شده است؛ روشی که حالا بیش از هر زمان دیگری در میان زنان 25 تا 35 ساله مورد توجه قرار گرفته است.
این مطلب، جدیدترین راهنمای علمی و کاربردی درباره فریز تخمک در ایران 2025 است؛ نوشته‌شده ویژه‌ی شما، تا بتوانید آگاهانه تصمیم بگیرید و از بهترین سال‌های باروری خود مراقبت کنید.
فریز تخمک یعنی چه؟
در این روش، تخمک‌های بالغ در یک فرایند آزمایشگاهی استخراج و سپس با تکنیک «ویتریفیکیشن» در نیتروژن مایع منجمد می‌شوند.
به زبان ساده: تخمک‌های امروز شما با کیفیت امروزتان برای سال‌های آینده نگهداری می‌شوند، بدون اینکه پیر شوند.
چرا فریز تخمک ترند شده؟
- افزایش میانگین سن ازدواج
- تمایل زنان تحصیل‌کرده برای استقلال شخصی و شغلی
- افزایش موارد کاهش ذخیره تخمدان (AMH پایین)
- آگاهی بیشتر نسبت به حقوق باروری
- گسترش مراکز ناباروری و IVF در ایران
تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد تعداد جست‌وجو برای عبارت “فریز تخمک” در ایران طی سال 2025 حدود دو برابر سال 2020 شده است.
بهترین سن برای فریز تخمک
25 تا 35 سالگی بازه طلایی فریز تخمک است.
در این سن، کیفیت و کمیت تخمک‌ها در سطح ایده‌آل قرار دارند و احتمال موفقیت انجماد بسیار بالاست.
نکته مهم:
- در زیر 30 سال: کیفیت تخمک‌ها تقریباً 95٪ بعد از ذوب حفظ می‌شود.
- در 30 تا 35 سال: بقاء سلولی حدود 85٪ است.
- پس از 35 سال: به زیر 70٪ می‌رسد و با افزایش سن شدیداً افت می‌کند.
چه کسانی بهتر است به فریز تخمک فکر کنند؟
- زنانی که فعلاً تصمیمی برای ازدواج یا بارداری ندارند.
- بانوانی که دچار کاهش ذخیره تخمدان یا سطح AMH پایین هستند.
- بیماران سرطانی پیش از آغاز شیمی‌درمانی و رادیوتراپی.
- مبتلایان به اندومتریوز یا کیست‌های مکرر تخمدان.
- زنانی که به‌منظور حفظ باروری و برنامه‌ریزی شغلی یا تحصیلی اقدام می‌کنند.
مراحل انجام فریز تخمک
گام اول: ارزیابی اولیه شامل آزمایش AMH، سونوگرافی تخمدان (AFC) و بررسی سطح هورمون‌های پایه است.
گام دوم: تحریک تخمدان با داروهای گنادوتروپین به مدت حدود 10 روز، همراه با پایش دقیق در کلینیک.
گام سوم: انجام عمل کوتاه پانکچر (تحت بیهوشی سبک) برای برداشت تخمک‌ها از فولیکول‌های رسیده.
گام چهارم: استفاده از روش ویتریفیکیشن برای انجماد سریع تخمک‌ها و نگهداری در نیتروژن مایع تا زمان نیاز.
شانس موفقیت فریز تخمک
نتایج علمی نشان می‌دهد:
- سن زمان فریز، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده است.
- تعداد تخمک‌های بالغ (MII) ارتباط مستقیم با احتمال تولد زنده دارد.
در زیر 35 سال: احتمال تولد نوزاد زنده از تخمک فریز‌شده حدود 50 تا 60 درصد است.
در 35 تا 40 سال: این شانس به حدود 30 تا 40 درصد کاهش می‌یابد.
بالای 40 سال: شانس موفقیت کمتر از 15 درصد است.
مراقبت‌های قبل و بعد از فریز تخمک
پیش از شروع سیکل:
- خواب کافی و مصرف غذاهای سرشار از پروتئین.
- ترک سیگار و الکل.
- مصرف ویتامین D و اسیدفولیک طبق نظر پزشک.
- کنترل استرس.
پس از پانکچر:
- استراحت نسبی تا دو روز.
- مصرف مایعات زیاد برای پیشگیری از نفخ یا سندرم تحریک بیش‌از‌حد.
- خودداری از ورزش یا فعالیت سنگین تا برطرف شدن حساسیت تخمدان‌ها.
رایج‌ترین خطاها در تصمیم‌‌گیری
- به‌تعویق انداختن تا سن بالا: ذخیره تخمدان ناگهانی و بی‌علامت کم می‌شود.
- انتظار تضمین قطعی: فریز احتمال موفقیت آینده را زیاد می‌کند، نه اینکه آن را مطمئن سازد.
- بی‌توجهی به انتخاب مرکز: کیفیت لابراتوار و تجربه تیم IVF حیاتی است.
- انجام بدون مشاوره دقیق: باید ابتدا هدف و انتظارات به‌درستی مشخص شوند.
سؤالات پرتکرار
آیا خانم‌های مجرد می‌توانند تخمک فریز کنند؟
بله، در بسیاری از مراکز معتبر کشور با رعایت ملاحظات قانونی، انجام این روش برای زنان مجرد هم ممکن است.
تا چند سال می‌توان تخمک را نگه داشت؟
از نظر علمی هیچ محدودیت مشخصی وجود ندارد؛ مهم سن هنگام فریز است، نه مدت زمان انجماد.
آیا فریز تخمک باعث ناباروری می‌شود؟
خیر، این روش تأثیری بر عملکرد طبیعی تخمدان‌ها ندارد.
هزینه فریز تخمک چقدر است؟
بسته به داروها، تعداد سیکل‌ها و مرکز درمانی متغیر است، ولی ارزش آن در حفظ شانس باروری به‌مراتب فراتر از هزینه اولیه است.
فریز تخمک، یک تصمیم علمی، آینده‌نگرانه و انسانی است؛ فرصتی برای داشتن آرامش ذهنی و کنترل زمان مادری.
اگر در بازهٔ طلایی باروری قرار دارید، مشاوره زودهنگام با متخصص زنان می‌تواند مسیر آینده‌تان را تغییر دهد.
در صورتی‌که مایلید وضعیت ذخیره تخمدان یا احتمال موفقیت فریز تخمک در بدن خود را بدانید،
دکتر نیلوفر مهری — جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی — از پزشکان با‌تجربه در این زمینه هستند.