مقدمه
یکی از تغییراتی که بسیاری از زنان پس از زایمان تجربه می‌کنند، احساس نشت ناگهانی ادرار هنگام خندیدن، عطسه یا برداشتن اجسام است. شاید از گفتنش خجالت بکشند، اما این مشکل بسیار شایع‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود؛ به‌طوری‌که مطالعات اخیر نشان داده‌اند بیش از 30 درصد زنان پس از زایمان به نوعی از اختلال عملکرد کف لگن دچار می‌شوند.
چرا بی‌اختیاری ادرار رخ می‌دهد؟
در دوران بارداری و زایمان، عضلات کف لگن که وظیفهٔ نگهداری مثانه و رحم را دارند، کشیده و ضعیف می‌شوند. در زایمان طبیعی، این عضلات بیشتر در معرض فشار مکانیکی قرار می‌گیرند و گاهی آسیب ریز اما ماندگار پیدا می‌کنند.
همچنین تغییرات هورمونی، اضافه‌وزن و حتی ژنتیک می‌تواند در بروز این مشکل نقش داشته باشد.
انواع بی‌اختیاری ادرار در زنان
بی‌اختیاری ادراری تنها یک نوع ندارد و بر اساس علت، به چند گروه تقسیم می‌شود:
1️⃣ بی‌اختیاری استرسی (Stress Incontinence)
نشت ادرار هنگام سرفه، عطسه یا ورزش. رایج‌ترین نوع پس از زایمان است.
2️⃣ بی‌اختیاری فوریتی (Urge Incontinence)
احساس فوریت شدید برای تخلیه مثانه، حتی زمانی که پر نیست.
3️⃣ نوع مختلط (Mixed)
ترکیبی از دو نوع بالا؛ معمولاً در زنان میانسال دیده می‌شود.
آیا این مشکل دائمی است؟
خیر. بیشتر موارد با تمرینات توان‌بخشی کف لگن (Kegel) و اصلاح سبک زندگی برطرف می‌شود. اما در مواردی که عضلات بیش از حد آسیب دیده‌اند، روش‌های پیشرفته‌تر پزشکی لازم است. مهم‌ترین نکته، تشخیص دقیق علت توسط پزشک متخصص اختلالات کف لگن است.
روش‌های درمان علمی و مؤثر
درمان‌ها بر اساس شدت علائم انتخاب می‌شوند:
- بازتوانی و فیزیوتراپی کف لگن: شامل تمرینات هدفمند برای تقویت عضلات نگه‌دارندهٔ مثانه و رحم.
- درمان دارویی: کنترل اسپاسم مثانه یا تنظیم هورمون استروژن در بانوان یائسه.
- لیزر تراپی یا بیوفیدبک: بهبود کلاژن و قوام بافتی در ناحیه لگن.
- جراحی ترمیمی تخصصی: در موارد شدیدتر یا افتادگی هم‌زمان رحم و مثانه.
چرا مراجعه به فلوشیپ اختلالات کف لگن اهمیت دارد؟
درمان بی‌اختیاری ادرار تنها تجویز چند تمرین نیست بلکه به تشخیص دقیق ساختارهای آسیب‌دیده نیاز دارد.
پزشکانی که فلوشیپ تخصصی «اختلالات کف لگن» دارند، علاوه بر دانش زنان و زایمان، مهارت‌هایی ویژه در ترمیم فاشیا، بازسازی بافتی و انتخاب درمان ترکیبی غیرجراحی/جراحی دارند.
دکتر عطیه محمدزاده وطنچی
از پزشکان برجسته کشور در زمینهٔ بررسی و درمان اختلالات کف لگن زنان هستند.جهت رزو نوبت وارد لینک زیر شوید:
nobaan.com/dr/4569