در ایام کرونایی چه کنیم؟ روزه بگیریم یا نگیریم؟
روزه‌داری در ایام ماه مبارک رمضان یکی از فرایض مهم دینی مسلمانان است و جهت تکامل انسان و مطابق با فطرت انسان قرار داده شده است. در این روزهای کرونایی که با ایام روزه‌داری مصادف شده است، برای بسیاری ما سؤال یا نگرانی ایجاد می‌شود که با این اخبار ضدونقیض در رابطه با روزه‌داری، چه‌کنیم؟ روزه بگیریم یا نگیریم؟
در مطالب پیشین که در خصوص کرونا در اختیار شما دوستان قرار دادیم تأکیدهای زیادی داشتیم که اخبار مربوط به کرونا را از منابع رسمی پیگیری کنید. مجدد تأکید می‌کنیم توصیه‌ها را از رسانه‌های علمی و مطمئن پیگیری کنید و به نسخه‌های متفرقه عمل نکنید. ما نیز این اطلاعات علمی و موثق را جمع‌آوری کرده و در اختیار شما همراهان گرامی قرار می‌دهیم:
بر اساس گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت، هیچ مطالعه‌ای که خطر روزه‌داری را در این ایام کرونایی گزارش دهد، دیده نشده است. فرهنگستان علوم پزشکی بر اساس نظر اجماعی پزشکان متخصص و مراجع تقلید، توصیه‌های خود رااعلام کرده است:
پزشکان متفق القول اند که روزه‌داری نه تنها عارضه‌ای را ایجاد نمی‌کند، بلکه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود واکنش بدن در مواقع استرس و همچنین کاهش پاسخ‌های التهابی زیانبار می‌شود. پس:
- * کلیه افراد سالم کمتر از 65سال، با رعایت موارد بهداشتی و تغذیه ای می‌توانند روزه بگیرند.
- * بیمارانی که پیوند اعضا شده ند، نباید روزه بگیرند. اما بیماران پیوند قرنیه این امکان را دارند.
- * مبتلایان به بیماری‌هایی که روزه‌داری در سال‌های گذشته برایشان ضرر نداشت، در این ایام هم می‌توانند روزه بگیرند و در موارد خاص نیز با نظر پزشک متخصص می‌توانند روزه بگیرند.
- * مبتلایان به ویروس کرونا که بهبود یافته‌اند، حداقل تا 6هفته پس از بیماری روزه نگیرند.
- * افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشارخون بالا، بیماری قلبی-عروقی ، سرطان و دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلا به وضعیت شدید بیماری کرونا هستند، برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، افرادی که مطمئن نیستند روزه برای آنها ضرر دارد یا نه، جهت احتیاط روزه نگیرند و پس از پایان یافتن این بیماری در جامعه، قضای آن را بجا بیاورند، مگر اینکه پزشک متخصص اعلام کند روزه‌داری برای ایشان ضرر ندارد.
حتما بخوانید: در ماه رمضان سحر و افطار چی بخوریم؟
نقش تغذیه و روزه‌داری در تقویت سیستم ایمنی بدن:
حال به راهنمای آموزشی تغذیه در این ایام می‌پردازیم.
- * مطالعات متعددی نشان داده است که روزه‌داری نقش مؤثری در سلامتی دارد. بخصوص برروی سطح گوکز خون، چربی خون، فشارخون، کنترل وزن و بهبود بیماری‌های مختلف. همچنین در اغلب بیماری‌هایی مفید است که عادات غذایی غلط، چاقی، افزایش وزن آنها را ایجاد یا تشدید می‌کند.
- * فعالیت‌های سلول‌های دفاعی بدن در ایام روزه‌داری بیشتر می‌شود که تأثیر چشمگیری در افزایش سیستم ایمنی بدن دارند.
- * بنابراین با رعایت تغذیه صحیح و مصرف منابع غذایی که حاوی ویتامین‌های C ،E ،D ،A و همچنین منابع غذایی حاوی آهن و روی و سلنیم سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از ابتلا به بیماری کرونا پیشگیری می‌کند.
- * در ساعات روزه‌داری که امسال حدود 16ساعت است، اگر نکات تغذیه ای رعایت نشود یا مثلا یک وعده؛ افطار یا سحر حذف شود، باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود که زمینه ابتلا به کرونا را زیاد می‌کند.
توصیه‌های تغذیه‌ای و بهداشتی برای روزه‌داری در ایام کرونایی:
- * پس از افطار، تحرک داشته باشید.
- * در فاصله افطار تا سحر بیش تر از 8 لیوان آب آشامیدنی سالم به‌همراه سایر مایعات طبیعی بنوشید. این کار موجب افزایش سیستم ایمنی در مقابل کرونا می‌شود.
- * غذاهای چرب و شور، انواع کنسرها و فست فودها باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن‌تان ضعیف شود.
- * مصرف نمک را محدود کنید.
- * خرما بهترین ماده غذایی برای تأمین تدریجی قند خون است و منبع خوبی از مواد مغذی، قند، فیبر و پتاسیم است. اما از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
- * در وعده افطار آب زیاد مصرف نکنید. چون باعث اختلال در هضم غذا می‌شود.
- * مصرف مواد غذایی سنگین و پرچرب مثل انواع کتلت و کوکو مناسب وعده افطار نیست. از غذای آب‌پز و بخارپز استفاده کنید.
توصیه‌های تغذیه‌ای و بهداشتی برای گروه‌های خاص، در شرایط کرونایی و روزه‌داری:
مادران باردار و شیرده:
- * در سه ماهه اول بارداری، روزه‌داری در ساعات طولانی که امسال 16 ساعت است، صدمات زیادی به جنین وارد می‌کند. در سه‌ماهه سوم نیز انرژی جنین از قندخون مادر تأمین می‌شود و نرسیدن مواد مورد نیاز در ساعات طولانی برای جنین مضر است. در سه ماهه دوم بارداری، بعد از بررسی‌های پزشک متخصص، مادر می‌تواند روزه بگیرد.
- * مادران شیرده نیز در 6ماه اول روزه نگیرند. چون روزه‌داری در این ایام، باعث اختلال در شیردهی و کم‌وزنی کودک می‌شود. در 6ماه دوم که غذای کمکی شروع می‌شود، درصورتی که مادر تمایل دارد روزه بگیرد، موارد زیر را راعایت کند:
1. در وعده سحر و افطار و شام از غذاهای پروتین دار و فیبر دارد مثل گوشت، حبوبات، انواع سبزی و سالاد استفاده کند.
2. برای تأمین کلسیم از شیر یا ماست و پنیر استفاده کند.
3. در فاصله افطار تا سحر 8لیوان آب استفاده کند.
4. در طول روز استراحت کافی داشته باشد.
حتما بخوانید: توصیه‌های سلامتی برای روزه‌داری و کرونا
سالمندان:
به دلیل اینکه با افزایش سن، قدرت سیستم ایمنی بدن کاهش میابد و احتمال ابتلا و خطر برای مبتلا شدن به کرونا بیشتر می‌شود، جهت گرفتن روزه موارد زیر را با پزشک خود مشورت کنند:
- * به توصیه‌های پزشک برای جلوگیری از افت قند خون و مایعات بدن توجه کنند.
- * تعادل آب و مواد معدنی را با نوشیدن مایعات و میوه‌ها و همچنین آش و سوپ حفظ کنند.
- * سالمندان دارای بیماری زمینه‌ای همچون فشارخون، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان ها و دیابت هستند. حتما با پزشک مشورت کنند.
افراد مبتلا به دیابت:
- * براساس نظر اجماعی پزشکان متخصص و مؤسسه موضوع شناسی فقهی بیماران دیابتی که سن کمتر از 65 سال دارندو تحت درمان و مراقبت پزشکی هستند و همراه با رعایت رژیم غذایی خود مجور به استفاده از داروهای متفورمین، آکاربوز، گلوتازون و گروه گلیپتن‌ها هستند، در صورتی که قند خون ناشتای آن ان کمتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر و همچنین هموگلوبینA1c کمتر از 7 دارند، در صورتی که آموزش پذیر و متعهد به پایش منظم قند خون باشند و اصول پیشگیری توصییه شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت نمایند می‌توانند روزه بگیرند.
- * روزه‌داری برای بیماران دیابتی نوع 2 که دیابت آنان با رژیم غذایی کنترل شده مفید است و نه تنها بیماری آنان را تشدید نمی‌کند، بلکه کاهش وزن را به همراه دارد که برای مبتلایان به دیابت دارای اضافه وزن یا چاقی مؤثر است. افرادی که برای کنترل دیابت خود از قرص استفاده می کنند، اگر علائم افت قند خون را در طول روز داشتند باید فورا روزه خود را باطل کنند.
- * بیماران دیابتی که روزه می گیرند، در وعده های سحر و افطار دارو های خود را زیر نظر پزشک تنظیم کنند، رژیم غذایی مخصصوص خود را در افطار و سحر رعایت نمایند و در مصرف غذاهای شیرین که در ماه مبارک رمضان در وعده افطار استفاده می‌شود دقت نموده و مقدار و میزان توصیه شده توسط مشاورین تغذیه را رعایت نمایند. برای کنترل بهتر قند خون توصیه می‌شود که این افراد در صورت امکان قند خون قبل از سحر و بعد از افطار خود را کنترل نمایند.
- * مواردی که روزه‌داری برای بیماران دیابتی توصیه نمی‌شود و یا بهتر است روزه نگیرند:
1. اگر قند خون قبل از سحری بالاتر از 350میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد.
2. بیمار دیابتی که سحری نخورده باشد.
3. اگر برای کنترل دیابت قرص مصرف می‌شود و لازم است در طول روز نیز برای کنترل قندخون مصرف شود.
4. اگر انسولین تزریق می‌شود و در طول روز نیز باید تزریق داشته باشد.
5. اگر عوارض دیابت نمایان شده باشد، یعنی عوارض کلیوی، چشم ها و... بهتر است در جهت ممانعت از توسعه عوارض روزه نگیرند و یا با پزشک خود مشورت کنند.
افراد مبتلا به پرفشاری خون :
- * براساس نظراجماعی پزشکان متخصص و مؤسسه موضوع‌شناسی فقهی بیماران دچار فشارخون در صورتی می‌توانند روزه بگیرند که فشارخون آنها تحت کنترل باشد، یعنی فشار سیستولیک کمتر از 140 میلیمتر جیوه و فشار دیاستولیک کمتر از 80 میلیمتر جیوه باشد.
- * افراد دارای فشارخون خفیف و متوسط همراه با اضافه وزن می‌توانند روزه بگیرند و روزه‌داری به کاهش فشارخون آنان کمک می‌کند؛ اما باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. به طور مثال در طول دوره روزه‌داری زمان و دوز مصرفی داروهای بلنداثر مانند ایندرال و....و یا داروهای مدر (ادرار آور) برای جلوگیری از کم آبی باید طبق نظر پزشک تنظیم شود.
- * برای کنترل بهتر فشارخون لازم است رژیم غذایی مناسبی نیز رعایت شود. افراد مبتلا به فشارخون بالا باید مصرف چربی و نمک را کنترل کنند و سیگار نکشند. روزه برای افرادی که فشار خون بالای کنترل نشده و بی‌ثبات دارند توصیه نمی‌شود.
مبتلایان به بیماری‌های قلبی‌عروقی :
- * بیمارانی که دچار گرفتگی رگ‌های قلبی هستند و دارو مصرف می‌کنند، از آنجایی‌که مصرف نکردن دارو در زمان مقرر زندگی آنها را به خطر می‌اندازد نباید روزه بگیرند؛ مگر با تشخیص پزشک متخصص.
- * بیمارانی که باید برای کنترل بیماری خود بطور منظم در وسط روز دارو مصرف کنند، نباید روزه بگیرند.
- * بیماران قلبی باید به تداخلات دارو و غذا توجه کنند و به توصیه‌های پزشک معالج خود دقیقا عمل کنند.
- * بیماران قلبی که سابقه جراحی یا استنت‌گذاری دارند، با اجازه پزشک معالج می‌توانند روزه بگیرند.
بیماران کلیوی:
- * به‌منظور پیشگیری از عواقب کم آبی در ماه مبارک رمضان به نکات زیر دقت نمایند:
- * در فاصله افطار تا سحر آب و مایعات به‌اندازه کافی مصرف کنند.
- * نمک محدود مصرف کنند.
- * افرادی که کلیه‌های سنگ‌ساز دارند، بیش از دو سنگ ادراری طی 6ماه گذشته، برای روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت کنند.
- * برای بیماران دیالیزی روزه توصیه نمی‌شود.
لینک مرتبط: